Risicoanalyse
Onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk dat Legionellabacteriën zich zodanig ontwikkelen dat mensen er ziek van kunnen worden. Om dit te voorkomen is wetgeving gemaakt waarbij de eigenaar of beheerder van de installatie verantwoordelijk is voor de uitvoering en de naleving van deze regels.
Wetten en regels
Voor de eigenaren van deze installaties zijn regels opgenomen in de Drinkwaterwet van 2004, Hoofdstuk IIIC. De Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T) houdt toezicht op de naleving van de wetgeving en handhaaft bij overtredingen. De drinkwaterbedrijven voeren de controles uit, heeft hierbij de regie en meldt overtredingen aan IL&T. Omdat uit controles blijkt dat veel instellingen het Legionellabeheer nog steeds niet op orde hebben handhaaft IL&T sinds 1 januari 2010 volgens de zogenaamde lik-op-stuk aanpak waarbij sneller een proces-verbaal opgemaakt wordt. Op 1 juli 2011 is de nieuwe Drinkwaterwet van kracht - opgenomen in de Wet Economische Delicten - en kunnen tevens hogere straffen worden opgelegd als de Legionellavoorschriften niet worden nageleefd.
Drinkwaterbesluit
De richtlijnen voor Legionellapreventie zijn nauw omschreven voor de zogenaamde prioritaire instellingen:
- Ziekenhuizen en vergelijkbare inrichtingen zoals verpleeg- en verzorgingstehuizen
- Inrichtingen met een logiesfunctie zoals hotels, B&B, (mini-)campings, bungalowparken, jachthavens
- Celinrichtingen en asielzoekerscentra
- Zwembaden en vergelijkbare inrichtingen, zoals sauna's
- Truckstops, tankstations met douchegelegenheid
Voor alle vorige eigenaren van collectieve leidingwaterinstallaties geldt onverkort de zorgplicht. Dat wil zeggen dat zij wettelijk verplicht zijn om deugdelijk water te leveren.
Zorgplicht
De eigenaar van een collectieve waterinstallatie heeft de zorgplicht voor de deugdelijkheid van het ter beschikking gestelde drinkwater (Art.15a lid 1 en Art.15 lid 1). In het Drinkwaterbesluit is aangegeven dat het water geen micro-organismen mag bevatten in hoeveelheden die nadelige effecten op de volksgezondheid kunnen hebben. Indien dit het geval moet hij herstelmaatregelen nemen en de VROM-inspectie en verbruikers informeren (Art.4 lid 3 en Art.5).
Bij overtreding van genoemde voorschriften kan bestuursrechtelijk of strafrechtelijk worden opgetreden.
Arbowet (proceswater)
Waterinstallaties die gebruikt worden in bedrijfsprocessen vallen niet onder de Drinkwaterwet, maar onder de Arbowet die verplicht tot 'doeltreffende maatregelen tegen blootstelling aan Legionellabacteriën' (Arbobeleidsregel 4.87-1). Bij de risicoanalyse wordt onder meer gelet op specifieke risicofactoren, zoals stilstaand water, temperatuur en materiaalkeuze.